De sidekick eert z’n roots: 'The Art of Looking Sideways' & 'Don Quichote'

Sinds de lancering van de professional sidekick ben ik twee hommages verschuldigd.

---

• Ten eerste aan de Britse grafisch ontwerper Alan Fletcher (1931 – 2006). Hij was één van de oprichters (1972) van het gevierde Pentagram dat zich wereldwijd en cross-disciplinair bezig houdt met ontwerp, identiteit, architectuur, interieur en productontwikkeling. Fletcher heeft jarenlang gedachten, vragen en afbeeldingen verzameld en bundelde deze tot 'The Art of Looking Sideways' dat als een magnum opus in 2001 verschijnt.

Het lijvige boekwerk neemt je mee op reis door vorm & inhoud, kijken & denken, kortom: de wereld van perceptie. Vorm en inhoud wisselen soms stuivertje en overlappen elkaar soms helemaal. Het laat je stilstaan en afvragen wat het verschil is tussen kijken en zien. Fletcher doet dat op verbazend eenvoudige wijze door ons een indrukwekkende verzameling van visuele beschouwingen te serveren. Het is een boek waardoor je het gebruikelijk lineaire denken en kijken durft te heroverwegen en met andere ogen naar je denken gaat kijken en naar de wereld van alledag. Kijk eens op: impressies van de pagina's uit het boek.

Tot slot de meester zelf aan het woord over dit boek. Op de achtergrond zie je miniatuur spreads uit het boek:

[The Art of Looking Sideways van Alan Fletcher is uitgegeven bij Phaidon Press Inc.]

---

• Ten tweede: Don Quichote. Ronald van den Hoff (Society 3.0 en CDEF holding) triggerde mij, bij de ontwikkeling van de corporate story van Mindz.com, met de opmerking: 'Waarom gebruiken we geen citaat van Cervantes'. Dit was aanleiding om me in Cervantes en zijn Don Quichote te verdiepen.

Er bleek een wereld aan verhalen te schuilen, achter de hoofdpersoon van Miguel de Cervantes' boek De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha. Het in 1605 gepubliceerde eerste deel, een satire op de vele heldhaftige ridderromans van die tijd, was meteen een bestseller. Er wordt gezegd dat het na de bijbel het meest vertaalde boek ter wereld is.

De edelman Alonso Quijano heeft teveel ridderromans gelezen en in een waan trekt hij als de erudiet, dolende ridder Don Quichote ten strijde tegen onrecht, met zijn schildknaap Sancho Pancho als onafscheidelijk commentator. Zijn waanideeën, zo ziet hij herbergen aan voor kastelen en windmolens voor reuzen, stuiten steevast op de nuchterheid, de voorzichtigheid en de spreekwoorden van Sancho.

De botsing tussen de ideeën-wereld van Don Quichote en de 'reële' wereld van Sancho is het hoofdthema van het verhaal. De kloof tussen het gepassioneerde ideaal en de nuchtere realiteit, de klassieke tegenstelling tussen geest en lichaam, rede en begeerte, recht en onrecht, idealen en de werkelijkheid. Steeds weer botst de vrije geest van Don Quichote op de feitelijke van Sancho. Door de wisselwerking tussen die twee tegenpolen ontstaat er echter een vermakelijk en fantasierijk verhaal. Dat zich op zijn beurt weer ontspint in de geest van Alonso Quijano en als boek wordt geschreven door Cervantes.

Wiens werkelijkheid is er nu echt? Die van Cervantes, Quijano, Don Quichote of Sancho Pancho? Is er een eensluidende realiteit? Wat is schijn en wat werkelijk?

Als elke persona (en dit geldt zeker ook voor die van organisaties) zijn eigen werkelijkheid, zijn eigen verhaal is, hoe ga je dan met elkaar om, hoe interacteer je, hoe leg je verband en verbintenissen? Don Quichote gaat gedreven op zoek naar, op eigen ervaring geschraagde, actuele antwoorden, in plaats van zich te beroepen op academische kennis en doet dat met veel volharding. Blijkbaar beseft hij dat je zonder ideaal en passie niet in beweging komt.

Don Quichote vertolkt als sidekick je idealen en zorgt dat je niet op voorhand ontmoedigt wordt door een ontnuchterende 'gangbare' werkelijkheid.

Idealen en denkbeelden zijn de kroonjuwelen die je richting geven en het smeermiddel en epicentrum zijn, waarmee het maatschappelijke spel met passie en plezier gespeeld kan worden en waarmee zaken en denkbeelden in beweging komen…

Tot weer:

Kees Schreuders